Nodiadau: Ganwyd Renée MacDonald yn 1898, ac aeth i Brifysgol Caerdydd yn 1916 i astudio gwyddoniaeth. Enillodd radd Baglor yn y Gwyddorau mewn Bioleg a Botaneg, ac yna Meistr yn y Gwyddorau yn Abertawe a Doethuriaeth mewn Daeareg a Phaleontoleg yng Ngoleg Imperial, Llundain.
Cyfeirnod: WaW0186
Cais am fynediad i Neuadd Aberdâr, Prifysgol Caerdydd
Cais am fynediad gan Renée McDonald’s i Neuadd Aberâr, Prifysgol Caerdydd, Mai 1916
Myfyrwragedd
(Cyn) fyfyrwyr Neuadd Aberdâr 1917. Mae Renée MacDonald yn eu plith.
Kathleen Edithe Carpenter (Zimmermann)
Man geni: Swydd Lincoln
Gwasanaeth: Gwyddonydd, Biolegydd, Amgylcheddwraig , University College Aberystwyth
Marwolaeth: 1970, Cheltenham, Achos anhysbys
Nodiadau: Ganwyd hi yn 1891, Almaenwr oedd ei thad a Saesnes oedd ei mam. Newidiodd ei chyfenw o Zimmermann yn Kathleen Carpenter ar ddechrau’r Rhyfel Byd Cyntaf. Enillodd radd BSc yn 1910. Arhosodd i wneud gwaith ymchwil yn Aberystwyth, ac yna bu’n Ddarlithydd Cynorthwyol yn yr Adran Sŵoleg . Enillodd ei doethuriaeth yno yn 1925. Canolbwyntiai ei hymchwil semenol ar effaith amgylcheddol llygredd metel ar nentydd Ceredigion. Daeth hynny â bri rhyngwladol iddi, yn enwedig yn UDA lle bu’n gweithio mewn sawl Prifysgol. Ystyrir mai Kathleen Carpenter yw ‘mam ecoleg dŵr croyw’.
Kathleen Carpenter (blaen 2il i’r chwith) cymdeithas lenyddol a dadlau Aberystwyth yn 1910
Adroddiad
Adroddiad yr Adran Sŵoleg yn rhestru ymchwil yr adran
Ymchwil Kathleen Carpenter
Kathleen E Carpenter: Life in Inland Waters. Macmillan 1928
Violet Gale Jackson
Gwasanaeth: Gwyddonydd, botanegydd, Rothamsted Institute, 1917 -
Nodiadau: Graddiodd Violet Jackson o Goleg Prifysgol gogledd Cymru, Bangor yn 1917, yn yr un flwyddyn â Mary Sutherland a Mary Dilys Glynne [qv]. Fel Mary Glynne cafodd ei chyflogi yn Institiwt Rothamsted yn swydd Hertford, yn fotanegydd. Ymddengys mai ffurfiant gwreiddiau oedd ei harbenigedd.
Cyfeirnod: WaW0316
Adroddiad papur newydd
Adroddiad am raddedigion Bangor gan gynnwys Violet Jackson, Mary Dilys Glynne a Mary Sutherland. North Wales Chronicle, 7fed Gorffennaf 1916.
Rhestr staff
Rhestr Staff Gorsaf Arbrofi Rothamsted 1918.
Papur gwyddonol
Papur gan Violet G Jackson a gyhoeddwyd yn yr Annals of Botany Ionawr 1922.
Eva Jennie Fry (Savage)
Gwasanaeth: Gwyddonydd, botanegydd , University College Aberys
Nodiadau: Roedd tad Eva yn athro ysgol gynradd ac aeth hi yn fyfyrwraig fotaneg i Goleg Prifysgol Cymru Aberystwyth. Roedd ganddi ddiddordeb neilltuol mewn mwsoglau. Ymunodd â’r Moss Exchange Club yn 1915. Graddiodd â gradd ddosbarth cyntaf Baglor yn y Gwyddorau yn 1916, a Meistr yn y Gwyddorau yn 1919, a chyhoeddodd ei hymchwil. Bu’n Ddarlithydd Cynorthwyol yn yr Adran Fotaneg cyn mynd yn ddarlithydd Botaneg yng Ngholeg Westfield, Prifysgol Llundain, yn 1925.
Cyfeirnod: WaW0462
Adroddiad papur newydd
Adroddiad am benodiad Miss R E Jones i Ysbyty Abertawe.
Eva Jennie Fry (Savage)
Gwasanaeth: Gwyddonydd, botanegydd
Nodiadau: Roedd tad Eva yn athro ysgol gynradd ac aeth hi yn fyfyrwraig fotaneg i Goleg Prifysgol Cymru Aberystwyth. Roedd ganddi ddiddordeb neilltuol mewn mwsoglau. Ymunodd â’r Moss Exchange Club yn 1915. Graddiodd â gradd ddosbarth cyntaf Baglor yn y Gwyddorau yn 1916, a Meistr yn y Gwyddorau yn 1919, a chyhoeddodd ei hymchwil. Bu’n Ddarlithydd Cynorthwyol yn yr Adran Fotaneg cyn mynd yn ddarlithydd Botaneg yng Ngholeg Westfield, Prifysgol Llundain, yn 1925.
Cyfeirnod: WaW0466
Adroddiad papur newydd
Adroddiad am radd ddosbarth cyntaf Eva Jennie Fry. Cambrian News 21 Gorffennaf 1916.
Adroddiad yr Adran Fotaneg 1916
Adroddiad Adran Fotaneg y Brifysgol am lwyddiant Eva yn graddio.
Adroddiad yr Adran Fotaneg 1920
Adroddiad Adran Fotaneg y Brifysgol am ymchwil ol-radd Eva
Eleanor Vachell
Man geni: Caerdydd
Gwasanaeth: Gwyddonydd, Botanegydd , Gwirfoddolwraig, VAD
Nodiadau: Ganwyd Eleanor yn 1879, yn ferch i feddyg. Daeth yn fotanegydd nodedig, a chymerodd gyfrifoldeb am Adran Fotaneg a Llysieufa Amgueddfa Genedlaethol Cymru yn Hydref 1914 pan ymunodd y Ceidwad â’i gatrawd. Bu’n gwrifoddoli hefyd yn 3edd Ysbyty Cyffredinol y Gorllewin, Caerdydd. Yn 1918 daeth yn VAD, gan rannu ei hamser yn ofalus iawn rhwng yr ysbyty a’r Amgueddfa. Bu farw Eleanor Vachell yn 1948.
Nodiadau: Notes [Cy] Ganwyd May Leslie yn 1887, yn ferch i lowr. Roedd gan ei thad ddiddordeb mawr mewn addysg a hunan-les ar ei gyfer ei hun a’i blant. Enillodd May ysgoloriaeth i’r Ysgol uwchradd ac i Brifysgol Leeds lle enillodd radd ddosbarth cyntaf mewn Cemeg yn 1908, ac yna cafodd ysgoloriaeth dair blynedd i astudio gyda Marie Curie ym Mharis. Yn 1914 cafodd swydd darlithydd cynorthwyol yng Ngholeg Prifysgol Bangor ac yn 1915 galwyd arni i ddechrau gweithio yn Ffatri Ffrwydron Litherland. Dyrchafwyd hi yn Gemegydd a Gofal Labordy safle anarferol iawn i fenyw ac yna symudwyd hi i’r un rol yn Ffatri H M Penrhyndeurdraeth, yn gweithio gyda ffrwydron. Daeth y swydd hon i ben ar ddiwedd y rhyfel a dychwelodd i fywyd academaidd yn Lloegr.rnrn
May Sybil Leslie tra oedd hi yng Ngholeg Prifysgol Bangor
Llun
May Sybil Leslie, Prifysgol Leeds tua 1920
G L Reynolds
Gwasanaeth: Gwyddonydd, Cemegydd, 1917
Nodiadau: Yn 1915 Miss G L Reynolds oedd yr unig fyfyriwr ol-radd yn adran Gemeg Coleg Prifysgol Cymru Aberystwyth. Adeg y Nadolig 1916 rhoddodd ei hymchwil o’r neilltu dros dro i fynd i wneud gwaith o ‘bwysigrwydd cenedlaethol’ i gwmni lliwio Morton Sundour Fabrics yng Nghaerliwelydd. Roedd y diwydiant lliwio wedi bod yn ddibynnol ar gemegion Almaenaidd, ac roedd angen arbenigedd Prydeinig. Nid yw’n glir a ddychwelodd i Aberystwyth neu beidio.
Cyfeirnod: WaW0464
Adroddiad Adrannol
Adroddiad yr adran Gemeg yn crybwyll Miss G L Reynolds
Adroddiad Adrannol
Adroddiad yr adran Gemeg yn nodi bod Miss R G Reynolds wedi cael caniatâd i adael i wneud ‘ymchwil ar wneud llifynion arbennig’ yng Nghaerliwelydd.
Marion Crosland Soar
Man geni: Caint
Gwasanaeth: Gwyddonydd, cemegydd
Nodiadau: Dechreuodd Marion Soar yng Ngholeg Prifysgol Bangor yn 1913, a graddiodd yn Faglor y Gwyddorau yn 1917. Yna daeth yn ddarlithydd cynorthwyol yn King’s College of Household and Social Science, yn arbenigo mewn bio-cemeg. Yn 1920 roedd Marion yn un o’r garfan gyntaf o 20 menyw a dderbyniwyd yn gymrodyr y Gymdeithas Gemegol (ynghyd â Phyllis McKie [qv]), ar ôl brwydr hir iawn. Roedd menywod wedi bod yn brwydro am gael eu derbyn ers 1892. rn
Ffynonellau: Chemistry Was Their Life: Pioneer British Women Chemists 1880 – 1949. Marelene Rayner-Canham & Geoff Rayner-Canham Imperial College Press 2008
Cyfeirnod: WaW0467
adroddiad gwyddonol
Report of the formation of ferrous sulphide in eggs. Biochemical Journal April 1, 1920
Mary Dilys Glynne (born Glynne Jones)
Man geni: Bangor Uchaf
Gwasanaeth: Gwyddonydd, patholegydd planhigion, mynyddwraig, Rothamsted Institute, 1917 - 1960
Marwolaeth: 1991, Achos anhysbys
Nodiadau: Ganwyd Mary yn 1895 a graddiodd o adran fotaneg Coleg Prifysgol gogledd Cymru, Bangor yn 1916 (yr un flwyddyn â Mary Sutherland qv a chydweithwriag yn Rothamsted Violet Gale Jackson qv). Ar ôl graddio ymunodd am gyfnod byr ag Adran Amaeth Bangor, ond yn 1917 symudodd i Adran Batholeg Planhigion Gorsaf Arbrofi Rothamsted yn Swydd Hertford. Yn 1917 roedd yn un o sylfaenwyr yr Adran Fycoleg yno, yn gweithio ar afiechydon cnydau. Parhaodd i weithio yn Rothamsted tan 1960. Roedd hi’n fynyddwraig adnabyddus a hi oedd un o’r menywod cyntaf i wneud nifer o bethau yn yr 1920au a’r 1930au
Ffynonellau: Oxford Dictionary of National Biography
Cyfeirnod: WaW0315
Mary Dilys Glynne
Mary Dilys Glynne, mysolegydd. Trwy garedigrwydd Gaynor Andrew.
Adroddiad papur newydd
Adroddiad am raddedigion Bangor gan gynnwys Mary Dilys Glynne, Violet Jackson a Mary Sutherland. North Wales Chronicle 7fed Gorffennaf 1916.
