English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl achos marwolaeth

Annie Sanders

Man geni: Caerdydd

Gwasanaeth: Postmones, Post Office / Swyddfa Bost

Nodiadau: Ychydig a wyddys am Annie Saunders, heblaw ei bod yn aelod yn Eglwys Fethodistaidd Wesleaidd Roath Road, Caerdydd. Mae’r Roath Road Roamer, a argreffid yn fisol o Dachwedd 1914 ymlaen yn cynnwys gwybodaeth am fenywod yn ogystal â dynion oedd yn gwasanaethu yn y rhyfel. Roedd Annie yn un o’r ‘Road Roamers’. Cyflwynodd y Swyddfa Bost y wisg swyddogol las o frethyn gwrymog sydd amdani yn 1914. Cafwyd y ddelwedd a’r wybodaeth trwy garedigrwydd Archifau Morgannwg (DWESA6)

Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/

Cyfeirnod: WaW0108

Annie Sanders, Postmones, Caerdydd, yn ei gwisg frethyn gwrymiog nefi blw.

Annie Sanders, Postmones

Annie Sanders, Postmones, Caerdydd, yn ei gwisg frethyn gwrymiog nefi blw.


May Selwood

Man geni: Casnewydd?

Gwasanaeth: Gwraig, gweddw

Marwolaeth: 1995-11-03, Achos anhysbys

Nodiadau: Bu farw g?r May, William Henry Shelwood o effaith siel-syfrdandod ar ddydd Calan, 1919. Bu hi’n weddw am weddill ei hoes – am 76 blynedd a honnir mai hi oedd gweddw hiraf y Rhyfel Byd Cyntaf ym Mhrydain. Mae wedi ei chladdu yng nghladdfa Christchurch, Casnewydd.

Cyfeirnod: WaW0106

Bedd May Selwood sef gweddw hiraf y Rhyfel Byd Cyntaf ym Mhrydain yn ôl yr honiad.Claddfa Christchurch, Casnewydd

Bedd May Selwood

Bedd May Selwood sef gweddw hiraf y Rhyfel Byd Cyntaf ym Mhrydain yn ôl yr honiad.Claddfa Christchurch, Casnewydd

Hysbysiad o farwolaeth William Henry Selwood, bu farw 1af Ionawr 1919

Hysbysiad o farwolaeth William Henry Selwood

Hysbysiad o farwolaeth William Henry Selwood, bu farw 1af Ionawr 1919


Maud Starkie Bence

Man geni: Suffolk

Gwasanaeth: Gwirfoddolwraig, 1914 - 1916

Marwolaeth: 1916-06-01, Folkestone, Achos anhysbys

Cofeb: Plac pres coffa, St Brynach, Breconshire

Nodiadau: Roedd Maud Starkie Bence yn gyn-chwaraewraig golff, ac yn ffrind i Arglwydd Glanusk, Arglwydd Raglaw Sir Frycheiniog. Ar ddechrau’r rhyfel bu’n cofrestru holl gerbydau modur y sir ar gyfer eu defnyddio mewn argyfwng. Cyhoeddwyd ei hapêl gyntaf ar 13eg Awst 1914. Erbyn 20fed Awst roedd ganddi fanylion 552 cerbyd, a 150 ohonynt wedi eu cynnig i’r gwaith. Aeth yn ei blaen i godi arian ar gyfer cysuron i Ffinwyr De Cymru. Pan fu farw yn 48 oed yn 1916 codwyd plac er cof amdani gan Ffinwyr De Cymru.

Ffynonellau: The Brecon County Times Neath Gazette and General Advertiser for the Counties of Brecon Carmarthen Radnor Monmouth Glamorgan Cardigan Montgomery Hereford 10th September 1914; The Brecon County Times Neath Gazette and General Advertiser for the Counties of Brecon Carmarthen Radnor Monmouth Glamorgan Cardigan Montgomery Hereford 6th July 1916

Cyfeirnod: WaW0057

Llun o Maud Starkie Bence yn chwarae golff, 1890

Maud Starkie Bence

Llun o Maud Starkie Bence yn chwarae golff, 1890

Coflech i Maude Starkie Bence, Eglwys Sant Brynach, Llanfrynach

Eglwys Sant Brynach Llanfrynach

Coflech i Maude Starkie Bence, Eglwys Sant Brynach, Llanfrynach


Lizzie Dora Stephens

Man geni: Y Trallwng

Gwasanaeth: Gweithwraig, QMAAC

Marwolaeth: 1918-04-24, Achos anhysbys

Cofeb: Cofeb Ryfel, Y Trallwng, Sir Drefaldwyn

Nodiadau: 23 oed. Claddwyd yng Nghladdfa Filwrol Aldershot

Ffynonellau: http://tanyabirnie.blogspot.it/2014/09/worker-m-f-brown.html

Cyfeirnod: WaW0058

Enw Lizzie Dora Stephens, Cofeb Ryfel y Trallwng

Cofeb Ryfel y Trallwng

Enw Lizzie Dora Stephens, Cofeb Ryfel y Trallwng


Edith Townsend

Man geni: Caerdydd

Gwasanaeth: Gweinyddes, QMAAC, 1918 -

Nodiadau: Roedd Edith Towsend a’i chwaer Gladys yn gysylltiedig ag Eglwys Fethodistaidd Wesleaidd Roath Road, Caerdydd. Disgrifion nhw eu profiadau cynnar yn y Roath Roamer (Cyf.44, t.6). Ar ôl hyfforddi treulion nhw’u hamser ger Woolwich (a chael profiad o dri chyrch awyr), cyn cael eu hanfon i’r gogledd i Newcastle, a oedd, meddent ‘yn debyg iawn i Gaerdydd’. Y ddelwedd a’r wybodaeth trwy garedigrwydd Archifdy Morgannwg (DWESA6).

Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/

Cyfeirnod: WaW0120

Y Chwiorydd Edith a Gladys Townsend mewn gwisgoedd QMAAC, 1918.

Edith a Gladys Townsend, QMAACau

Y Chwiorydd Edith a Gladys Townsend mewn gwisgoedd QMAAC, 1918.


Gladys Townsend

Man geni: Caerdydd

Gwasanaeth: Gweinyddes, QMAAC, 1918 -

Nodiadau: Roedd Gladys Towsend a’i chwaer Edith yn gysylltiedig ag Eglwys Fethodistaidd Wesleaidd Roath Road, Caerdydd. Disgrifion nhw eu profiadau cynnar yn y Roath Roamer (Cyf.44, t.6). Ar ôl hyfforddi treulion nhw’u hamser ger Woolwich (a chael profiad o dri chyrch awyr), cyn cael eu hanfon i’r gogledd i Newcastle, a oedd, meddent ‘yn debyg iawn i Gaerdydd’. Y ddelwedd a’r wybodaeth trwy garedigrwydd Archifdy Morgannwg (DWESA6).

Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/

Cyfeirnod: WaW0121

Y Chwiorydd Edith a Gladys Townsend mewn gwisgoedd QMAAC, 1918.

Edith a Gladys Townsend, QMAACau

Y Chwiorydd Edith a Gladys Townsend mewn gwisgoedd QMAAC, 1918.


Mabel Mary Tunley

Man geni: Pontypridd, 1870

Gwasanaeth: Prif Fetron Weithredol, QAIMNS, 1903 - 1925

Nodiadau: Ar ôl gwasanaethu yn Rhyfel y Boeriaid, ymunodd Mabel Tunley â’r QAIMNS yn 1903 yn nyrs staff, gan gael ei dyrchafu’n Brif Fetron Weithredol yn Ffrainc a Fflandrys yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Ymysg anrhydeddau eraill, derbyniodd y Fedal Filwrol am waith eithriadol, yn helpu i gael yr holl gleifion, 260 ohonynt, i lawr i’r seleri ac felly pan fomiwyd yr Orsaf Glirio ni anafwyd yr un claf. Bu ei sirioldeb a’i dewrder yn allweddol yn cadw pawb a ddaeth i gysylltiad â hi i fyny â’r safon. Er iddi gael ei chlwyfo ychydig, parhaodd ar ddyletswydd. Bethune, 7fed Awst 1916

Ffynonellau: http://anurseatthefront.org.uk/names-mentioned-in-the-diaries/other-people/medical-colleagues/mabel-mary-tunley/

Cyfeirnod: WaW0087

Metron Tunley

Mabel Mary Tunley

Metron Tunley

Metron Tunley (cefn)

Mabel Mary Tunley (cefn)

Metron Tunley (cefn)


Lizzie Veal

Man geni: Caerdydd

Gwasanaeth: Gweithwraig rheilffordd, GWR

Nodiadau: Roedd gan Lizzie Veal gysylltiad ag Eglwys Fethodistaidd Wesleaidd Roath Road, Caerdydd. Mae’r Roath Road Roamer, a argreffid yn fisol o Dachwedd 1914 ymlaen yn cynnwys gwybodaeth am fenywod yn ogystal â dynion oedd yn gwasanaethu yn y rhyfel. Roedd Lizzie yn un o’r ‘Road Roamers’, yn ôl rhifyn Ebrill 1919. Ar y pryd roedd hi’n un o’r dros 1000 o fenywod a gyflogid gan y GWR yn borteriaid a chasglwyr tocynnau. Y ddelwedd a’r wybodaeth trwy garedigrwydd Archifau Morgannwg (DWESA6)

Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/

Cyfeirnod: WaW0109

Roedd Lizzie Veal yn gweithio ar y Great Western Railway. Efallai ei bod yn borter neu yn glerc tocynnau.

Lizzie Veal, Gweithwraig ar y Rheilffyrdd

Roedd Lizzie Veal yn gweithio ar y Great Western Railway. Efallai ei bod yn borter neu yn glerc tocynnau.


Annie Whyte

Man geni: Trelai, Caerdydd c 1890

Gwasanaeth: Prif weinyddes , WRAF, 1917 - 1919?

Nodiadau: Roedd Annie Whyte yn gysylltiedig ag Eglwys Fethodistaidd Wesleaidd Roath Road, Caerdydd. Ymunodd yn gyntaf â’r Fyddin (WAAC) ond yna trosglwyddodd i’r Awyrlu (WRAF) wedi iddo gael ei sefydlu yng ngwanwyn 1918. Gweithiai’n bennaf yn Ysgol Arfau y Corfflu Awyr Brenhinol yn Uxbridge. Y ddelwedd a’r wybodaeth trwy garedigrwydd Archifdy Morgannwg (DWESA6).

Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/

Cyfeirnod: WaW0116

Annie Whyte WRAF

Annie Whyte

Annie Whyte WRAF


Catherine Williams

Man geni: Bae Colwyn

Gwasanaeth: Nyrs staff, QAIMNS

Marwolaeth: 1919-08-04, Achos anhysbys

Cofeb: Cofeb Ryfel, Bae Colwyn, Sir Gaernarfon

Nodiadau: 38 oed. Claddwyd yng nghladdfa Bron-y-nant Bae Colwyn.

Ffynonellau: http://historypoints.org/index.php?page=colwyn-bay-memorial-fww-surnames-s-y

Cyfeirnod: WaW0064

Enw Catherine Williams, Cofeb Ryfel Bae Colwyn

Cofeb Ryfel Bae Colwyn

Enw Catherine Williams, Cofeb Ryfel Bae Colwyn



Administration