Pori'r casgliad
Trefnwyd yn ôl carfan
Janet Jones
Man geni: Llanrwst
Gwasanaeth: Swyddog Cyflenwi, WRAF
Cofeb: Cofeb Rhyfel, Llanrwst, Conwy
Nodiadau: 28 mlwydd oed. Claddwyd hi yn Mynwent Seion, Capel y Methodistiaid Calfinaidd, Llanrwst
Cyfeirnod: WaW0141
May Stratford
Man geni: Casnewydd
Gwasanaeth: Gweinyddes, WRAF, February 1918 – September 19
Nodiadau: Ganwyd May Stratford yn 1898 ac ymunodd â’r WRAF yn 1918. Ymddengys iddi wasanaethu, yn weinyddes, mewn sawl canolfan i’r RAF yn ne ddwyrain Lloegr. Bu farw yn 1982.
Cyfeirnod: WaW0191

May Stratford
May Stratford yn ei gwisg WRAF. Yn y llun hefyd mae darn arian wedi ei ysgythru â’i henw a ‘WRAF’
Mary Ann Holland (née ?)
Man geni: Talywaun ?
Gwasanaeth: Menyw yng ngofal storfa, WRAF
Nodiadau: Cafodd Mrs Holland ei rhyddhau o’r WRAF yn Hydref 1919 pan oedd yn 30 oed. Dwedwyd bod ei gwaith yn dda iawn. Ymrestrodd a gweithiodd yn Llundain, ac roedd yn briod, er na wyddom ei henw morwynol. Gwelir ei henw ar restr Anrhydedd Capel Pisgah, Talywaun.
Cyfeirnod: WaW0292
Caroline Jackson Davies
Man geni: Llanymddyfri
Gwasanaeth: Prif arweinydd adrannol Cogyddes, WRNS, 22/05/1918
Marwolaeth: 1918-10-26, Caerfyrddin, illness/salwch
Nodiadau: 22 oed. Claddwyd yn Llandingad
Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/carmarthenshire-war-memorials/
Cyfeirnod: WaW0005
Edith Picton Turbervill
Man geni: Fownhope, Swydd Henffordd
Gwasanaeth: Gweithwraig Lles, AS, Y W C A
Marwolaeth: 1960, Achos anhysbys
Nodiadau: Roedd Edith (a aned yn 1872) yn efeilles [qv Beatrice Picton-Warlow], ac yn un o blant niferus John Picton Turbervill a etifeddodd Briordy Ewenni, Morgannwg yn 1891. Roedd hi’n grefyddol iawn, bu’n gweithio gyda nafis tlawd rheilffordd Bro Morgannwg a theuluoedd tlawd Llundain. Ar ôl chwe blynedd yn India dychwelodd i Brydain i fod yn ysgrifennydd tramor yr Y.W.C.A. Pan dorrodd y rhyfel allan, cododd chwarter miliwn o bunnau i godi hosteli i’r Y.W.C.A. ar gyfer gweithwragedd ffatrïoedd arfau rhyfel a gweithwyr fferm. Roedd yn gefnogol iawn i ordeinio menywod a phregethodd mewn sawl capel anghydffurfiol yng Nghymru cyn dod yn y fenyw gyntaf i bregethu mewn Eglwys Anglicanaidd, yn 1919, yn gwisgo casog a gwenwisg. Gan ei bod dros chwe throedfedd, a chanddi lais braidd yn uchel, gwnaeth argraff yn y papurau newyddion. Yn y flwyddyn honno hefyd, ymunodd â’r blaid Lafur. Ar ôl dwy ymdrech aflwyddiannus, etholwyd hi yn AS dros Wrekin yn Swydd Amwythig yn 1929. Yn ystod ei gyrfa Seneddol fer llwyddodd i gyflwyno deddf i atal menywod beichiog rhag cael eu dienyddi.
Ffynonellau: Angela V John: Rocking the Boat, Parthian Press 2018
Cyfeirnod: WaW0442

Adroddiad papur newydd
Mae’n amlwg fod Edith yn saethwraig dda! Glamorgan Gazette 23ain Hydref 1908

Adroddiad papur newydd
Adroddiad am y cyfarfod cyntaf i lansio darparu hosteli Y.M.C.A. ar gyfer gweithwragedd ffatrïoedd arfau yng Nghymru (rhan 1) Glamorgan Gazette 13 Hydref 1916.

Adroddiad papur newydd
Adroddiad am y cyfarfod cyntaf i lansio darparu hosteli ar gyfer gweithwragedd ffatrïoedd arfau yng Nghymru (Rhan 2) .Glamorgan Gazette 13 Hydref 1916.

Adroddiad papur newydd
Adroddiad am Edith Picton Turbervill yn pregethu yng nghapel Annibynwyr Bishopgate. Cambrian Daily Leader 14 Chwefror 1919.

Adroddiad papur newydd
Colofn ‘Small Talk’ yn disgrfio Edith Picton Turbervill yn pregethu mewn gwasanaeth rheolaidd yn Egwys Loegr yn Somercotes, Swydd Lincoln. Glamorgan Gazette 11 Gorffennaf 1919.

Adroddiad papur newydd
Adroddiad am Edith Picton Turbervill yn ymuno â’r Blaid Lafur. Cambria Daily Leader 18 Ionawr 1919

Llun
rnY menywod Llafur a etholwyd yn ASau yn 1929. Mae Edith Picton Turbervill yn y canol yn y cefn. Ar y dde yn y blaen mae Jennie Lee ifanc iawn, a briododd Aneurin Bevan yn ddiweddarach. Yn 24 oed roedd hi’n rhy ifanc i bleidleisio ond nid yn rhy ifanc i sefyll. Yn nesaf ati hi mae Ellen Wilkinson.