Pori'r casgliad
Trefnwyd yn ôl carfan
Catherine Jane (Kit) Evans (Grainger)
Man geni: Llanasa, Sir y Fflint
Gwasanaeth: Morwyn fferm , Womens Land Army
Marwolaeth: 1969, Achos anhysbys
Nodiadau: Roedd Catherine, a anwyd yn 1896, yn un o 10 o blant – 6 chwaer a 3 brawd. Yn 15 oed , yn 1911, roedd yn gweithio yn Nhafarn Afon Goch Inn, Trelogan. Yn 1917 ymunoddd â’r Fyddin Dir, a c ymddengys iddi gael ei hanfon i ardal Machynlleth. Yma, cwrddodd a phriododd Preifat G V Grainger o’r South Lancashire Regiment yn 1918. Diolch i Sue Hickman.
Cyfeirnod: WaW0448
Llun
Darlun o Catherine Evans yn ei gwisg Byddin Dir y Menywod gyda’i phedair chwaer, o’r chwith i’r dde Harriet, Rebecca, Sarah a Miriam.
Gladys May Evans
Man geni: Margam/Port Talbot ?
Gwasanaeth: Garddwraig, Womens Land Army
Marwolaeth: 1952, Achos anhysbys
Nodiadau: Ganwyd Gladys yn 1898 a bu’n gweithio yng ngerddi Castell Sain Ffagan. Roedd y castell ei hun yn Ysbyty rhyfel ac roed dy gerddi’n cyflenwi’r ceginau. Mae sawl llun o Gladys; efallai i’w defnyddio er mwyn hysbysrwydd.
Cyfeirnod: WaW0449
Gladys May Evans
Gladys May Evans yng ngwisg y Fyddin Dir, efallai ynG Nghastell Sain Ffagan. Mae’r bathodyn yn cynhrychiol ‘dau fis o wasanaeth cymeradwy’.
Margaret Irene John
Man geni: Pen-y-graig
Gwasanaeth: Gweinyddwraig, Uwcharolygyddes, Womens League
Nodiadau: Ymunoddd Margaret John, athrawes gwyddor tŷ yn sir Fynwy a fu’n hyfforddi yn Aberystwyth, Caerdydd a Llundain, â Lleng y Menywod yn 1916 yn un o’i chogyddion medrus. Ar ôl rhai misoedd yn Uwcharolygyddes yn Wiltshire anfonwyd hi i Ffrainc yn weinyddwraig ardal yn Hydref 1917.
Cyfeirnod: WaW0380
Adroddiad papur newydd
Adroddiad am ferch i Ustus Heddwch lleol, Margaret John, yn cael ei hanfon i wasanaethu yn Ffrainc. Rhondda Leader, 27ain Hydref 1917.
Dilys Herbert
Man geni: Rhydaman
Gwasanaeth: Gwrifoddolwraig / Gyrrwr Ambiwlans, Womens Legion
Nodiadau: Roedd Dilys yn un o aelodau Gyrrwyr Modur Lleng y Menywod a arolygwyd gan y Frenhines ym Mhalas Buckingham ym mis Mawrth 1918. Roedd wedi bod yn gwneud gwaith gwirfoddol gydol y rhyfel, gan gynnwys rhifo personau rhwng 15 a 65 oed ar gyfer y Gofrestr Genedlaethol yn Awst 1915.
Cyfeirnod: WaW0340
Adroddiad papur newydd
rnArolygwyd gan y Frenhines ym Mhalas Buckingham ym mis Mawrth 1918. Cambria Daily Leader 21st March 1918
Erthygl papur newydd
Erthygl yn enwi Dilys Herbert yn rhifwraig wirfoddol.rnHerald and Monmouthshire Recorder 7fed Awst 1915. rn
Mary Ellen Small
Man geni: Abercreg[g]an
Gwasanaeth: Gweinyddes, Womens Legion
Nodiadau: Esgorodd Mary Ellen Small ar fachgen bach yn Ebrill 1918. Roedd y tad, William Speake, a wadai hynny, yn gorporal yn y Gatrawd Gymreig, ac yn gyn-lowr o Drealaw. Cwrddon nhw pan oedd yn hyfforddi yng Ngwersyll Cinmel, Bodelwyddan, lle gweithiai yn weinyddes. Gorchmynnwyd iddo dalu 5 swllt yr wythnos nes roedd y bachgen yn 14 oed.
Cyfeirnod: WaW0341
Cissie Cripps
Man geni: Aberhonddu
Gwasanaeth: Gwirfoddolwraig , Womens Volunteer Reserve Corps, 1915 - ?
Marwolaeth: 1956, Montreal, Canada, Achos anhysbys
Nodiadau: Roedd Cissie yn yrwraig cyn y rhyfel, roedd ganddi ddau frawd yn gwasanaethu yn y fyddin, ac ymunodd â Chorfflu Wrth Gefn y Gwirfoddolwragedd yn Folkestone yn Awst 1915. Yn 1920 ymfudodd i Montreal, Canada, lle priododd hi George Elsdon Mears yn ddiweddarach. Roedd ganddynt dair merch. Diolch i Ian Sumpter.
Cyfeirnod: WaW0374
Cissie Cripps
Cissie Cripps o Aberhonddu, yn edrych yn ‘smart iawn’ yn ei gwisg swyddogol. Brecon County Times 12fed Awst 1915.
Elsie Williams
Man geni: Abertyleri ?
Gwasanaeth: Cymorth Byrnu, Women\\\'s Forage Corps
Nodiadau: Ymddengys enw Elsie ar restr o enwau menywod a fu farw yn gweithio yng Nghorfflu Porthiant y Menywod. Ei pherthynas agosaf oedd Mrs Williams, 7 Cyrils Place, Abertyleri. Ni wyddys unrhyw beth arall amdani.
Cyfeirnod: WaW0223
Frances Mary Dulcie Llewellyn-Jones
Man geni: Llandow
Gwasanaeth: Gyrwraig, WRAF, 1918:11:13
Marwolaeth: Ysbyty Milwrol Mexborough, Yorkshire, Influenza / Y Ffliw?
Cofeb: Nghladdfa Christchurch, , Casnewydd, Sir Fynwy
Nodiadau: 22 mlwydd oed. Merch y Parch. David Ernest Llewellyn-Jones a Frances Eliza Sophia o Ficerdy Maendy, Casnewydd.
Cyfeirnod: WaW0093
Annie Roberts
Man geni: Caergybi
Gwasanaeth: Aelod, WRAF, 14/05/1918 - d.
Marwolaeth: 1918-12-12, Pneumonia / Niwmonia
Cofeb: Cofeb Ryfel, Caergybi, Ynys Mon
Nodiadau: 20 oed, bu’n gwasanaethu yn ardal Caer. Claddwyd yng nghladdfa Caergybi (Maeshyfryd)
Cyfeirnod: WaW0053
Annie Whyte
Man geni: Trelai, Caerdydd c 1890
Gwasanaeth: Prif weinyddes , WRAF, 1917 - 1919?
Nodiadau: Roedd Annie Whyte yn gysylltiedig ag Eglwys Fethodistaidd Wesleaidd Roath Road, Caerdydd. Ymunodd yn gyntaf â’r Fyddin (WAAC) ond yna trosglwyddodd i’r Awyrlu (WRAF) wedi iddo gael ei sefydlu yng ngwanwyn 1918. Gweithiai’n bennaf yn Ysgol Arfau y Corfflu Awyr Brenhinol yn Uxbridge. Y ddelwedd a’r wybodaeth trwy garedigrwydd Archifdy Morgannwg (DWESA6).
Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/
Cyfeirnod: WaW0116