Pori'r casgliad
Trefnwyd yn ôl carfan
Irene (Ivy) Ace
Man geni: Dinbych-y-Pyscod
Gwasanaeth: Gweinyddydd Technegol , WAAC, 1917 - 19
Nodiadau: Ganwyd Ivy yn 1892; ymunodd â’r WAAC ym mis Mehefin 1917, a chafodd ei hanfon i Ffrainc fel gweinyddydd. Nid yw ei chofnodion WAAC wedi goroesi, ond o’i ffotograff ymddengys ei bod yn ‘swyddog’ h.y. yn swyddog yn y WAAC. Gwasanaethodd yn Ffrainc am flwyddyn. Ar ôl y Rhyfel bu’n fyfyrwraig amaeth. Cofnodir iddi dderbyn taith mewn awyren ar ei phen-blwydd yn 21ain oed, er gwaetha hyn nid ymddengys iddi gael ei throsglwyddo i’r WRAF, pan ffurfiwyd e yn 1918.
Ffynonellau: Narbeth Museum/Amgueddfa Arberth https://woww.narberthmuseum.co.uk
Cyfeirnod: WaW0483
Irene \'Ivy\' Ace
Man geni: Dinbych-y-Pyscod
Gwasanaeth: Gweinyddydd Technegol , WAAC, 1917 - 19
Nodiadau: Ganwyd Ivy yn 1892; ymunodd â’r WAAC ym mis Mehefin 1917, a chafodd ei hanfon i Ffrainc fel gweinyddydd. Nid yw ei chofnodion WAAC wedi goroesi, ond o’i ffotograff ymddengys ei bod yn ‘swyddog’ h.y. yn swyddog yn y WAAC. Gwasanaethodd yn Ffrainc am flwyddyn. Ar ôl y Rhyfel bu’n fyfyrwraig amaeth. Cofnodir iddi dderbyn taith mewn awyren ar ei phen-blwydd yn 21ain oed, er gwaetha hyn nid ymddengys iddi gael ei throsglwyddo i’r WRAF, pan ffurfiwyd e yn 1918.
Ffynonellau: Narbeth Museum/Amgueddfa Arberth https://woww.narberthmuseum.co.uk\r\n\r\n\r\n
Cyfeirnod: WaW0483
Gladys Maud Feiling (née Norman)
Man geni: Bleddfa, sir Faesyfed
Gwasanaeth: Swyddogol, WAAC / QMAAC, September 1917 - September 191
Marwolaeth: 1958, Achos anhysbys
Nodiadau: Ganwyd Gladys yn 1879 a phriododd Cecil Feiling, cyfreithiwr yn Llundain yn 1906. Ymddengys ei bod yn ddi-blant a dywed ei bod yn ‘bur annibynnol’ yn ei llythyr cais i fod yn swyddog gyda’r WAAC yn 1917. Mae’r papurau am ei gyrfa gyda’r WAAC wedi goroesi, er wedi’u difrodi, yn yr Archifau Cenedlaethol. Ar ôl ymchwiliad meddygol a hyfforddiant a basiodd gyda dim ond 69% o farciau dwedir nad oes ganddi fawr brofiad o unrhyw fath ond ei bod o’r teip cywir i fynd i Ffrainc. Erbyn 1919 roedd yn Is-reolwraig gyda’r QMAAC, ac enillodd OBE ym Mehefin 1919. Ymddengys iddi wasanaethu gyda’r ATS yn yr Ail Ryfel Byd.
Ffynonellau: National Archives WO 398/75/6, https://www.thegazette.co.uk/London/issue/35017/supplement/7105/data.pdf
Cyfeirnod: WaW0209
Cefn y llun
Reverse of photograph of Gladys Feiling outlining her career In the WAAC/QMAAC. Photograph collected by the Women’s Subcommittee of the Imperial War Museum.
Emma May Inker (Stevens)
Man geni: Penarth
Gwasanaeth: Cogyddes , WAAC / WRAF, 1918/03/15 – 1918/12/31
Marwolaeth: 1992, Achos anhysbys
Nodiadau: Ganwyd Emma ar 2 Mai 1894 a gweithiodd yn wniadyddes cyn ymuno â’r WAAC ym Mawrth 1918. Yn fuan wedyn cafodd ei throsglwyddo i’r WAAF pan ffurfiwyd ef ar Ebrill 1, 1918. Cafodd ei rhyddhau am resymau tosturiol ar 31 Rhagfyr oherwydd bod ei thad yn wael. Dywed ei merch Rita Spinola ‘Fyddai hi ddim yn siarad llawer am ei chyfnod yn gogyddes yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, ond fe soniodd i rywun weiddi arni unwaith pan oedd allan yn martsio yn Llundain ei bod allan o step!
Cyfeirnod: WaW0267
Mabolgampau Brigad yr RAF
Aelodau o’r WRAF ym mabolgampau Brigad yr RAF. Gellir gweld cip ar Emma Inker yn yr ail res rhwng person 6 a 7 yn eistedd ar y llawr. Diolch a Rita Spinola
Emma May Inker
Darlun agos o Emma Inker WRAF ym Mabolgampau Brigad yr RAF 1918. Diolch a Rita Spinola.
Tystysgrif rhyddhau o’r WRAF
Papur rhyddhau Emma Inker am resymau tosturiol o’r WRAF. Denys hwn iddi gael ei throsglwyddo o’r WAAC i’r WRAF
Ethel Maud Lilian Richards
Man geni: Cwmbrân
Gwasanaeth: Gweinyddes, WAAC then WRAF, 1918/03/10 – 1918/10/02
Marwolaeth: 1918/10/02, Influenza ? / Ffliw ?
Cofeb: Claddfa Filwrol Shorncliffe, Shorncliffe, Caint
Nodiadau: Ymrestrodd Ethel gyda’r WAAC yng Nghaerdydd, ac anfonwyd hi i Gaerwynt. Trosgwyddwyd hi i’r WRAF pan gafodd e’i sefydlu yn 1918. 26 oed oedd hi pan fu farw.
Cyfeirnod: WaW0357
Blodwen Phillips (later Jones)
Man geni: Glandŵr?
Gwasanaeth: Athrawes llefaru, Clerc, WAAC, WFAF, 1917 0 1919
Nodiadau: Blodwen Phillips oedd ‘y fenyw gyntaf o’r ardal i wirfoddoli i wasanaeth gweithredol’. Roedd hi ymhlith y grŵp o glercod WAAC a anfonwyd i Ffrainc ddechrau haf 1917. Ysgrifennodd i’r Cambria Daily Leader am sut y derbyniwyd y WAAC yn Ffrainc ac am eu gweithgareddau. Yn 1918 trosglwyddodd i’r WRAF.Un o’i swyddogion WAAC oedd Miss Ace, Ivy Ace [qv] efallai. Ym mis Rhagfyr 1919 priododd Mr H W Jones o Southport yng Nghapel Gomer, Abertawe.
Cyfeirnod: WaW0488
Adroddiad papur newydd
Adroddiad am argraffiadau Blodwen Phillips o fywydau’r WAAC yn Ffrainc. The Cambria Daily Leader 14 Mai 1918.
Adroddiad papur newydd
Adroddiad am briodas Blodwen Phillips â H W Jones. South Wales Daily Post 24 Rhagfyr 1919.
May Brooks
Man geni: Caerdydd
Gwasanaeth: Gweithwraig, WAAC/QMAAC, 1917 - 1919
Nodiadau: Roedd May Brooks yn glerc mewn cwmni melysion cyn ymuno â’r WAAC. Gwasanaethodd mewn nifer o leoedd yn ne Lloegr. Daliodd y ffliw, treuliodd wythnos mewn ysbyty a chafodd ei rhyddhau am resymau trugarog ym mis Mehefin 1919. Y ddelwedd a’r wybodaeth trwy garedigrwydd Archifdy Morgannwg (DWESA6).
Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/
Cyfeirnod: WaW0117
May Brooks, WAAC/QMAAC. Delwedd trwy garedigrwydd Archifau Morgannwg
May Brooks yng ngwisg awyr agored y WAAC/QMAAC. Delwedd trwy garedigrwydd Archifau Morgannwg
Amy Goodwin
Man geni: Cefn Mawr?
Gwasanaeth: Clerc, WAAC/QMAAC, 1917 - 1919
Nodiadau: Gwirfoddolodd Amy Goodwin i ymuno â’r WAAC yn 1917. Ar ôl hyfforddi yng Ngwersyll Cinmel, Bodelwyddan, anfonwyd hi i Bourges yn Ffrainc i weithio’n gofnodydd i’r Fyddin Alldeithiol Americanaidd. Mae ei chasgliad o ffotograffau o’i chyfnod yn Ffrainc ar adnau yn Archifdy Gorllewin Morgannwg.
Ffynonellau: http://www3.swansea.gov.uk/CalmView/Overview.aspx?s=Amy+Goodwin
Cyfeirnod: WaW0123
Taith y ffosydd 2
Amy a ffrind ar daith yn y ffosydd, Baillie Fields, Soissons. Mae corff Almaenwr yn y blaen.
Violet Phillips
Man geni: Casnewydd 1899
Gwasanaeth: Gweithwraig, WAAC/QMAAC, 1917 - 1919
Marwolaeth: 1919-03-08, Hostel Chadderton, Achos anhysbys
Cofeb: Sant Gwynlliw , Casnewydd, Sir Fynwy
Nodiadau: Roedd hi’n ferch i Mrs C.M.Phillips, 32 Barrack Hill, Casnewydd
Ffynonellau: http://www.cwgc.org/find-war-dead/casualty/390079/PHILLIPS,%20V
Cyfeirnod: WaW0118
Ladas May (Known as Gladys WAAC / in Gelwid yn Gl Powell ( later Pritchard)
Man geni: Cwmaman
Gwasanaeth: Gweithwraig, WAAC/QMAAC, 24/05/1918 - 11/02/1920
Nodiadau: Roedd Ladas Powell dan oedran pan ymunodd â’r WAAC. Bu’n gwasanaethu yng ngwersyll Stonar, ger Sandwich, swydd Caint. Cadwodd Ladas, neu Gladys fel y’i gelwid yn y WAAC) albwm o luniau a dogfennau yn ogystal â chyfraniadau gan ffrindiau a chydweithwyr.
Cyfeirnod: WaW0044