English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl enw

Ada May King

Man geni: anhysbys

Gwasanaeth: TVR

Nodiadau: Rhegodd rhyw Alfred Collins ar Ada, porthor rheilffordd, a’i tharo yn ei mynwes, yng ngorsaf Aberdâr. Roedd e’n ceisio osgoi talu am docyn (eto).

Cyfeirnod: WaW0372

Adroddiad am yr ymosodiad ar Ada King. Aberdare Leader 5ed Mai 1917.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am yr ymosodiad ar Ada King. Aberdare Leader 5ed Mai 1917.


Evelyn Kirk

Gwasanaeth: Gweithwraig ffatri arfau rhyfel

Nodiadau: Ni wyddys unrhyw beth am Evelyn Kirk, a enillodd anrhydedd MOBE am weithio’n ddyfal yn ffatri arfau rhyfel Y Fferi Isaf 10fed Mehefin 1918. Efallai ei bod yn dod o swydd Durham.

Cyfeirnod: WaW0202

Llun o Evelyn Kirk a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum.

Evelyn Kirk

Llun o Evelyn Kirk a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum.

Cefn llun Evelyn Kirk yn dangos yr arysgrif.

Evelyn Kirk

Cefn llun Evelyn Kirk yn dangos yr arysgrif.


E Kitson

Man geni: Caerdydd

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn ffatri gwneud arfau rhyfel a chwaraewraig rygbi

Nodiadau: E. Kitson oedd capten Cardiff Ladies. Roedd yn chwarae yn yr un tîm â Lilian Rees [qv] a Maria Eley [qv] ac yn cydweithio â hwy, mae’n debyg.

Ffynonellau: https://cardiffrugbymuseum.org/articles/earliest-photograph-women%E2%80%99s-team

Cyfeirnod: WaW0398

Mae E Kitson yn eistedd yng nghanol y llun yn dal y bêl.

E Kitson

Mae E Kitson yn eistedd yng nghanol y llun yn dal y bêl.

Hysbyseb papur newydd  am y gêm rhwng Newport Ladies a Cardiff Ladies, Rhagfyr 1917

Adroddiad papur newydd

Hysbyseb papur newydd am y gêm rhwng Newport Ladies a Cardiff Ladies, Rhagfyr 1917


Toriad yn rhoi sgôr y gêm rhwng Newport Ladies a Cardiff Ladies, Rhagfyr 1917. Ffynhonnell anhysbys.

Toriad o’r wasg

Toriad yn rhoi sgôr y gêm rhwng Newport Ladies a Cardiff Ladies, Rhagfyr 1917. Ffynhonnell anhysbys.


not known / anhysbys Knott

Man geni: Pont-y-pridd

Gwasanaeth: not known / anhysbys

Nodiadau: Does dim byd yn hysbys ar hyn o bryd am Nyrs Knott y gwelir ei henw ar Restr Anrhydedd Eglwys St Matthew, Trallwng, Pontypridd.

Cyfeirnod: WaW0140

Enw Nyrs Knott ar Restr Anrhydedd Eglwys St Matthew, Trallwng, Pontypridd. Trwy garedigrwydd Dr Gethin Matthews.

Rhestr anrhydedd

Enw Nyrs Knott ar Restr Anrhydedd Eglwys St Matthew, Trallwng, Pontypridd. Trwy garedigrwydd Dr Gethin Matthews.


Mathilde Augusta Lilian Laloe

Man geni: Caerfyddin 1877

Gwasanaeth: Gweinyddwraig, SWH, 1916 - 1920

Nodiadau: Roedd Lilian Laloe yn ferch i Auguste Felix Laloe, athro o Ffrainc a ddaeth yn brifathro Ysgol Ramadeg y Frenhines Elizabeth yn 1874. Ymunodd hi âg Ysbytai Menywod yr Alban yn gogydd, ond cafodd ei dyrchafu yn Weinyddwraig ymhen dim.

Ffynonellau: http://scottishwomenshospitals.co.uk/women/

Cyfeirnod: WaW0086

Lilian Laloe (cefn, ail o’r chwith) gyda Doctoriaid Ysbyty Menywod yr Alban, Salonica, 1917?

Lilian Laloe, (cefn, ail o’r chwith)

Lilian Laloe (cefn, ail o’r chwith) gyda Doctoriaid Ysbyty Menywod yr Alban, Salonica, 1917?


Lily Maud Leaver

Man geni: Aberdâr

Gwasanaeth: Gweithwraig ffatri arfau rhyfel , Not known / anhysbys

Marwolaeth: 1917/12/28, TNT poisoning / Gwenwyni gan TNT

Nodiadau: Ni wyddys llawer am Lily Leaver a anwyd yn 1896. Trigai ei rhieni bryd wedyn yn Abertridwr, sir Forgannwg.

Cyfeirnod: WaW0325

Casglwyd ffotograff Lily gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum yn rhan o’r casgliad o luniau menywod fu farw yn ystod y rhyfel.

Lily Maud Leaver

Casglwyd ffotograff Lily gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum yn rhan o’r casgliad o luniau menywod fu farw yn ystod y rhyfel.

Llythyr at ysgrifenyddes y casgliad menywod oddi wrth fam Lily, Mrs A[nnie] Leaver.

Lythyr

Llythyr at ysgrifenyddes y casgliad menywod oddi wrth fam Lily, Mrs A[nnie] Leaver.


Mabel Sybil (May) Leslie (Burr)

Man geni: Woodlesford, Leeds

Gwasanaeth: Gwyddonydd, Cemegwraig, HM Factory Penrhyndeudraeth, 1915 - 1918

Marwolaeth: 1937/07/03, Cancer / canser

Nodiadau: Notes [Cy] Ganwyd May Leslie yn 1887, yn ferch i lowr. Roedd gan ei thad ddiddordeb mawr mewn addysg a hunan-les ar ei gyfer ei hun a’i blant. Enillodd May ysgoloriaeth i’r Ysgol uwchradd ac i Brifysgol Leeds lle enillodd radd ddosbarth cyntaf mewn Cemeg yn 1908, ac yna cafodd ysgoloriaeth dair blynedd i astudio gyda Marie Curie ym Mharis. Yn 1914 cafodd swydd darlithydd cynorthwyol yng Ngholeg Prifysgol Bangor ac yn 1915 galwyd arni i ddechrau gweithio yn Ffatri Ffrwydron Litherland. Dyrchafwyd hi yn Gemegydd a Gofal Labordy safle anarferol iawn i fenyw ac yna symudwyd hi i’r un rol yn Ffatri H M Penrhyndeurdraeth, yn gweithio gyda ffrwydron. Daeth y swydd hon i ben ar ddiwedd y rhyfel a dychwelodd i fywyd academaidd yn Lloegr.rnrn

Ffynonellau: https://newwoodlesford.xyz/schools/may-sybil-leslie/ Devotion to Their Science: Pioneer Women of Radioactivity, Rayner-Canham Marelene and Geoffrey

Cyfeirnod: WaW0438

May Sybil Leslie tra oedd hi yng Ngholeg Prifysgol Bangor

Llun

May Sybil Leslie tra oedd hi yng Ngholeg Prifysgol Bangor

May Sybil Leslie, Prifysgol Leeds tua 1920

Llun

May Sybil Leslie, Prifysgol Leeds tua 1920


Ada Doris Maud Lesser (Radcliffe)

Man geni: Nova Scotia

Gwasanaeth: Gweithwraig , QMAAC

Marwolaeth: 1918/12/04, ]Ysbyty Milwrol Tidsworth, Wiltshire , Influenza / y ffliw

Cofeb: Cycladdfa Dan-y-graig, Abertawe, Morgannwg

Nodiadau: Ganwyd Ada tua 1879, a symudodd ei theulu i Abertawe. rnPriododd Arthur Charles Lesser yn Rhagfyr 1899. Yn ôl yr adysgrif a rei bed yr oedd yn 36 oed pan fu farw, ond mae’n debygol ei bod yn hŷn na hynny. Diolch i Diana Morgan.

Cyfeirnod: WaW0190

Bedd ac arno enw Ada Lesser, QMAAC

Bedd Ada Lesser

Bedd ac arno enw Ada Lesser, QMAAC


Gwen Lewis

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Athrawes

Nodiadau: Hwyliodd Gwen Lewis o Tilbury am Gibraltar ar 26ain Chwefror 1916, i briodi yn Gibraltar. Y diwrnod canlynol, tua 10.30 o’r gloch, trawodd y llong, SS Majola, ffrwydryn oddi ar Dover, suddodd a chollwyd 155 o fywydau. Goroesodd Gwen, ond collodd ei holl eiddo gan gynnwys wats deithio a gyflwynwyd iddi pan adawodd Ysgol Terrace Road. Cyflwynwyd ei stori yn fanwl yn y South Wales Weekly Post a Llais Llafur.

Cyfeirnod: WaW0265

Miss Gwen Lewis, cyhoeddwyd yn y South Wales Weekly Post ar 4ydd Mawrth 1916.

Gwen Lewis

Miss Gwen Lewis, cyhoeddwyd yn y South Wales Weekly Post ar 4ydd Mawrth 1916.

Adroddiad am brofiadau Gwen Lewis (1). South Wales Weekly Post 4ydd Mawrth 1916.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am brofiadau Gwen Lewis (1). South Wales Weekly Post 4ydd Mawrth 1916.


Adroddiad am brofiadau Gwen Lewis (2) South Wales Weekly Post 4ydd Mawrth 1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am brofiadau Gwen Lewis (2) South Wales Weekly Post 4ydd Mawrth 1916

Adroddiad am brofiadau Gwen Lewis (3). South Wales Weekly Post 4ydd Mawrth 1916

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am brofiadau Gwen Lewis (3). South Wales Weekly Post 4ydd Mawrth 1916


Adroddiad am brofiadau Gwen Lewis (4), South Wales Weekly Post 4ydd Mawrth 1916

Adrodiad papur newydd

Adroddiad am brofiadau Gwen Lewis (4), South Wales Weekly Post 4ydd Mawrth 1916


Gwenllian Lewis

Man geni: Treharis

Gwasanaeth: Nyrs, TFNS, November/Tachwedd 1914 – Jul

Nodiadau: Ymddengys i Gwenllian Lewis weithio yn nyrs breifat yng Nghanolbarth Lloegr cyn cael ei galw i ymrestru yn 1914. Treuliodd dair blynedd yn y 5fed Ysbyty Cyffredinol Gogleddol yng Nghaerlŷr cyn mynd i Ffrainc yn 1917. Arhosodd yno tan yn gynnar yn 1919 ac yna dychwelodd i Gaerlŷr. Mae pob un o’i gwerthusiadau blynyddol yn cyfeirio ati yn ‘nyrs dda’ a oedd yn garedig wrth y cleifion. Colli ei bathodyn TFNS oedd yr unig beth wnaeth hi o le, a gorfu iddi dalu am un newydd yn ei le.

Cyfeirnod: WaW0426

Adroddiad blynyddol olaf Gwenllian Lewis cyn iddi gael ei hanfon i Ffrainc.

Arolwg Blynyddol

Adroddiad blynyddol olaf Gwenllian Lewis cyn iddi gael ei hanfon i Ffrainc.

Tystlythyr y TFNS ar gyfer Gwenllian Lewis wrth iddi ymddeol o’r fyddin.

Tystlythyr

Tystlythyr y TFNS ar gyfer Gwenllian Lewis wrth iddi ymddeol o’r fyddin.



Administration