English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl achos marwolaeth

Maggie Williams

Man geni: Cwmparc ?

Gwasanaeth: Nyrs

Marwolaeth: October / Hydref 191, Chichester, Pneumonia following influenza / Niwmonia yn dilyn y ffliw

Nodiadau: Ni wyddys unrhyw beth am Maggie Williams ar hyn o bryd, ac eithrio’r toriad papur newydd isod.

Cyfeirnod: WaW0347

Adroddiad am farwolaeth Maggie Williams. Rhondda Leader 19eg Hydref 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am farwolaeth Maggie Williams. Rhondda Leader 19eg Hydref 1918


Mary Jones

Man geni: Aberllefenni

Gwasanaeth: Nyrs

Marwolaeth: 1918/10/15, Ysbyty Brownlow Hill, Lerpwl, Pneumonia following influenza? Niwmonia yn dilyn y ffliw

Nodiadau: Ni wyddys unrhyw beth am Nyrs Mary Jones ar hyn o bryd ond bu farw o gymhlethdodau’r ffliw yn 24 oed.

Cyfeirnod: WaW0346

Adroddiad am farwolaeth Maggie Williams. Rhondda Leader 19eg Hydref 1918

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am farwolaeth Maggie Williams. Rhondda Leader 19eg Hydref 1918

Hysbysiad o farwolaeth Mary Jones. Y Dydd 21ain Tachwedd 1918

Hysbysiad o farwolaeth

Hysbysiad o farwolaeth Mary Jones. Y Dydd 21ain Tachwedd 1918


Margaret Jane Meredith

Man geni: Erwyd

Gwasanaeth: Morwyn fferm

Marwolaeth: 1916/02/23, Fferm Grugwyllt, Margam, Poisoning / Gwenwyno

Nodiadau: Roedd Margaret Meredith wedi bod yn forwyn fferm ar Fferm Grugwyllt, Margam am ‘tua blwyddyn’. Roedd yn 27-28 oed. Gyda’r nos ar Chwefror 23ain 1916 bwytodd ddail ywen i geisio achosi erthyliad a bu farw o’i gwenwyno. Roedd ganddi filwr o gariad, ond nid oedd wedi ei weld am flwyddyn. Honnid ei bod yn gweld dyn o Gwmafan. Mewn adroddiad hirach yn Brecon County Times dangosir i’r crwner holi ei chyflogwr, Caradoc Jones, gŵr gweddw, am ei chyflwr. Gwadodd unrhyw gyfrifoldeb. Y ddedfryd oedd ‘marwolaeth trwy ei gwenwyno o gymryd dail ywen pan oedd dros dro yn wallgof.’

Cyfeirnod: WaW0298

Pennawd i adroddiad am gwest Margaret Jane Meredith. Cambria Daily Leader 25ain Chwefror 1916

Pennawd papur newydd

Pennawd i adroddiad am gwest Margaret Jane Meredith. Cambria Daily Leader 25ain Chwefror 1916

Rhan gyntaf adroddiad cwest marwolaeth Margaret Meredith. Gwelir yr adroddiad llawn yn y Cambria Daily Leader, 25ain Chwefror 1916, t.16.

Adroddiad papur newydd

Rhan gyntaf adroddiad cwest marwolaeth Margaret Meredith. Gwelir yr adroddiad llawn yn y Cambria Daily Leader, 25ain Chwefror 1916, t.16.


Mary Elizabeth Thomas (née ?)

Gwasanaeth: Gweithwraig mewn Ffatri Arfau Rhyfel, NEF Pembrey, 1917 - 1918

Marwolaeth: 1918/12/16, Ffatri Bowdwr Pen-bre , Pulmonary oedema / Oedema ysgyfeiniol

Nodiadau: Roedd Mary, 33 oed, wedi bod yn gweithio ym Mhen-bre am tua blwyddyn. Ar 16eg Rhagfyr roedd wrthi’n dangos proses – sut i ddadgydosod sieliau, i gydweithwraig. Yn sydyn ymgwympodd a bu farw yn fuan wedyn. Yn ôl ei gŵr roedd wedi dioddef pennau tost difrifol ers 12 mis, er ei bod yn iach pan adawsai i fynd i’r gwaith y bore hwnnw.

Cyfeirnod: WaW0299

Adroddiad am y cwest i farwolaeth Mary Thomas, Llanelly Star 21ain Rhagfyr 1918.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y cwest i farwolaeth Mary Thomas, Llanelly Star 21ain Rhagfyr 1918.


Lily Vinnicombe (née ?)

Gwasanaeth: Gweithwraig Ffatri Arfau

Marwolaeth: 1918/05/22, Ysbyty Frenhinol Gwent, Sepsis following abortion / Madredd yn dilyn erthyliad

Nodiadau: Roedd Lily Vinnicombe yn weddw 29 mlwydd oed. Bu farw o ganlyniad i hunan- erthyliad.

Cyfeirnod: WaW0356

Tystysgrif marwolaeth Lily Vinnicombe

Tystysgrif marwolaeth

Tystysgrif marwolaeth Lily Vinnicombe


Florence Gwendolin Howard

Man geni: Pontypridd ?

Gwasanaeth: Nyrs, Territorial Nursing Service/Gwasanaeth Nyrsio Tiri

Marwolaeth: 1914-11-18, Anhysbys, Septic poisoning / Gwenwyno septig

Cofeb: Coflech yn Eglwys y Santes Catrin; Bedd Claddfa Glyntâf, Pontypridd, Morgannwg

Nodiadau: Ni wyddys unrhyw beth am Florence Howard ar hyn o bryd

Ffynonellau: http://twgpp.org/information.php?id=2257521; http://www.qaranc.co.uk/war_graves_memorials_Nurse/Nyrss.php

Cyfeirnod: WaW0026

Enw Florence Howard ar goflech ryfel yn Eglwys y Santes Catrin, Pontypridd

Eglwys y Santes Catrin, Pontypridd

Enw Florence Howard ar goflech ryfel yn Eglwys y Santes Catrin, Pontypridd

Florence Howard yn ei hiwnifform

Florence Howard

Florence Howard yn ei hiwnifform


Eva Martha Davies

Man geni: Llanilltud Fawr ?

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, Aug / Awst-1914 - 1918

Marwolaeth: 1918-06-16, Casnewydd, Septic poisoning contracted on duty. Gwenwyno septig a gafwyd tra ar ddyletswydd

Cofeb: Cofeb Ryfel , Llanilltud Fawr, Morgannwg

Nodiadau: Gweithiai yn Ysbyty Casnewydd.Ffotograff o Eva a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i gasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel. Lladdwyd dau o frodyr Eva yn Ffrainc. Merch Mary Davies (WaW0172),

Cyfeirnod: WaW0008

Enw Eva Martha Davies, VAD, Cofeb Ryfel Llanilltud Fawr

Cofeb Ryfel Llanilltud Fawr

Enw Eva Martha Davies, VAD, Cofeb Ryfel Llanilltud Fawr

Adroddiad am angladd Eva Martha Davies

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am angladd Eva Martha Davies


Ffotograff o Eva a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i gasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel.

Eva Martha Davies

Ffotograff o Eva a gasglwyd gan Is-bwyllgor Menywod yr Imperial War Museum fel rhan o’i gasgliad a fenywod a fu farw yn ystod y Rhyfel.


Esther Davies

Man geni: Abertawe ?

Gwasanaeth: Gyrwraig

Marwolaeth: 1919/09/22, Tre-gŵyr, Septicaemia / Gwenwyn gwaed

Nodiadau: Bu farw Esther Davies, tua 30 oed, o gymhlethdodau yn dilyn erthyliad. Cyhuddwyd bydwraig o Abertawe, Mary Lavinia Bowen [qv] o’i llofruddio, gan ei chyhuddo o fod wedi defnyddio offeryn i wneud erthyliad. Ymddengys bod Esther Davies ‘menyw ddeniadol yr olwg’ wedi byw bywyd digon amheus yn gyrru ar gyfer y gwasanaeth gwneud Arfau Rhyfel tra bod ei gŵr yn y fyddin. Disgrifiwyd ei ‘ffrindiau gwrywaidd boneddig’ a’i hymweliadau â Birmingham gyda menyw arall, Nyrs Poulson, yng ngwasg Abertawe. Cafwyd Mrs Beynon, gwraig i Arolygydd gyda’r Heddlu, yn ddieuog.

Cyfeirnod: WaW0302

Cambria Daily Leader 1af Mehefin 1917

Adroddiad papur newydd

Cambria Daily Leader 1af Mehefin 1917

Ffotograff o Mrs Esther Davies, South Wales Daily Post 13eg Medi 1919

Ffotograff y wasg

Ffotograff o Mrs Esther Davies, South Wales Daily Post 13eg Medi 1919


Adroddiad am wrandawiad llys cyntaf achos Esther Davies. South Wales Weekly Post 16eg Awst 1919.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am wrandawiad llys cyntaf achos Esther Davies. South Wales Weekly Post 16eg Awst 1919.

Adroddiad am y ddedfryd achos llofruddiaeth Esther Davies. South Wales Weekly Post, 8fed Tachwedd 1919.

Adroddiad papur newydd

Adroddiad am y ddedfryd achos llofruddiaeth Esther Davies. South Wales Weekly Post, 8fed Tachwedd 1919.


Mary E Smith

Man geni: Dolgellau

Gwasanaeth: Prif weithwraig, QMAAC

Marwolaeth: 1918-08-21, Dolgellau, Sickness / Salwch

Cofeb: Cofeb Ryfel, Dolgellau, Meirionnydd

Nodiadau: 42 Oed. Claddwyd yn Eglwys y Santes Fair, Dolgellau.

Ffynonellau: http://www.roll-of-honour.com/Merionethshire/Meirionnydd/Dolgellau.html\r\nhttp://www.cwgc.org/find-war-dead/casualty/671636/SMITH,%20MARY%20ELIZABETH

Cyfeirnod: WaW0056

Enw Mary E Smith, Park Lane, Cofeb Ryfel Dolgellau

Cofeb Ryfel Dolgellau

Enw Mary E Smith, Park Lane, Cofeb Ryfel Dolgellau


Jean Roberts

Man geni: Blaenau Ffestiniog

Gwasanaeth: Gweithwraig, WAAC, 1917/11/08 – 1918/01/05

Marwolaeth: 1918/01/05, Ysbyty Milwrol Bangor , Spotted fever / Teiffws

Nodiadau: Deunaw oed oedd Jean pan fu farw. Hi oedd yr hynaf o chwe phlentyn mam weddw. Yn Nhachwedd 1919 cododd AS Meirionnydd, Haydn Jones, ei hachos yn y Senedd. Jean oedd y penteulu, ond ni chafodd ei mam unrhyw iawndal a bu’n rhaid iddi ofyn am gymorth y plwyf. ‘Ystyriwyd’ y mater gan Ysgrifennydd Cyllid Swyddfa’r Rhyfel, ond ni wyddys beth ddeilliodd o hynny. Gwelir enw Jean Roberts yn Llyfr Cofio Cenedlaethol Cymru.

Cyfeirnod: WaW0260

Manylion am Jean Roberts yng Nghofrestr Beddau’r Rhyfel

Cofrestr Beddau

Manylion am Jean Roberts yng Nghofrestr Beddau’r Rhyfel

Adroddiad papur newydd o gwestiwn seneddol am Jean Roberts. North Wales Chronicle 14eg Tachwedd 1919

Adroddiad papur newwydd

Adroddiad papur newydd o gwestiwn seneddol am Jean Roberts. North Wales Chronicle 14eg Tachwedd 1919


Enw Jean Roberts yn Llyfr Cofio Cenedlaethol Cymru

Llyfr Cofio Cenedlaethol

Enw Jean Roberts yn Llyfr Cofio Cenedlaethol Cymru

Enw Jean Roberts ar Gofeb Ryfel Eglwys Dewi Sant Blaenau Ffestiniog. Mae’n amlwg iddo gael ei ychwanegu ar ôl yr Ail Ryfel Byd, sy’n egluro’r camgymeriad – rhoi WAAF yn lle QMAAC

Coflech Cofeb Ryfel

Enw Jean Roberts ar Gofeb Ryfel Eglwys Dewi Sant Blaenau Ffestiniog. Mae’n amlwg iddo gael ei ychwanegu ar ôl yr Ail Ryfel Byd, sy’n egluro’r camgymeriad – rhoi WAAF yn lle QMAAC



Administration