English

Profiadau Menywod yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18

Casgliad o wybodaeth, profiadau a ffotograffau a gofnodwyd gan Archif Menywod Cymru yn 2014-18


Chwilio
Chwilio uwch

Pori'r casgliad


Trefnwyd yn ôl achos marwolaeth

Rose Crowther

Man geni: Caerdydd

Gwasanaeth: Nyrs, VAD, 03/06/1916

Nodiadau: Cysylltir Rose Crowther ag Eglwys Fethodistaidd Wesleaidd Roath Road, Caerdydd. Ymunodd â’r Groes Goch ym Mehefin 1916, ond does dim yn hysbys am ei gwasanaeth. Cafwyd y ddelwedd a’r wybodaeth trwy garedigrwydd Archifau Morgannwg (DWESA6)

Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/

Cyfeirnod: WaW0112

Rose Crowther VAD

Rose Crowther

Rose Crowther VAD

Cofnod y Groes Goch Rose Crowder.

Cerdyn cofnod y Groes Goch

Cofnod y Groes Goch Rose Crowder.


Cerdyn cofnod y Groes Goch (C) ar gyfer Rose Crowther yn dangos lle roedd hi’n gweithio.

Cerdyn cofnod y Groes Goch (cefn)

Cerdyn cofnod y Groes Goch (C) ar gyfer Rose Crowther yn dangos lle roedd hi’n gweithio.


Violet Annie Davies

Man geni: Llanelli

Gwasanaeth: Teleffonydd

Nodiadau: 15 oed. Derbyniodd Fedal Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig am ei dewrder yn aros yn ei safle waith ar y ffon yn ystod ffrwydrad difrifol.

Ffynonellau: The Carmarthen Journal and South Wales Weekly Advertiser;

Cyfeirnod: WaW0006

 adroddiad am y cyflwyniad yn y Carmarthen Journal and South Wales Advertiser, 19 Ebrill, 1918

Adroddiad papur newydd

adroddiad am y cyflwyniad yn y Carmarthen Journal and South Wales Advertiser, 19 Ebrill, 1918

adroddiad am y cyflwyniad yn y Cambrian Leader 30 Ebrill 1918

Adroddiad papur newydd

adroddiad am y cyflwyniad yn y Cambrian Leader 30 Ebrill 1918


Cefn y llun yn dangos ysgrifen Violet Annie Davies

Cefn y llun

Cefn y llun yn dangos ysgrifen Violet Annie Davies

Roedd Violet yn deleffonydd 15 oed mewn ffatri arfau rhyfel, a enillodd MOBE am aros yn ei man gwaith yn ystod ffrwydrad

Violet Annie Davies

Roedd Violet yn deleffonydd 15 oed mewn ffatri arfau rhyfel, a enillodd MOBE am aros yn ei man gwaith yn ystod ffrwydrad


Lottie Davies (married / priod Buley)

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Nodiadau: Yn ol ei nith, Mary Davies: Roedd fy modryb yn nyrs yng Nghaerffili yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf a bu yn nyrsio milwr cocni ifanc a gawsai ei anafu ar y Somme. Rhedon nhw i ffwrdd gyda ei gilydd ar ei feic modur (fel na fyddai yn rhaid i fy modryb briodi mab siop ddodrefn leol yn ôl fy ewyrth) a buon nhw yn briod am dros 50 mlynedd. Rhwng ei gwaith nyrsio byddai yn canu yr organ mewn ffilmiau mud!

Cyfeirnod: WaW0007

Lottie Davies yng ngwisg swyddogol VAD, c.1916

Lottie Davies VAD

Lottie Davies yng ngwisg swyddogol VAD, c.1916

Lottie Davies c. 1916

Lottie Davies

Lottie Davies c. 1916


Mary D Davies

Man geni: Abertawe

Gwasanaeth: Anhysbys, ATS

Cofeb: Senotaff, Abertawe, Morgannwg

Nodiadau: Ni wyddys unrhyw beth am Mary D Davies ar hyn o bryd, ond efallai iddi weithio fel WAAC, yng Ngwasanaeth Cludiant y Fyddin (Army Transport Service).

Cyfeirnod: WaW0119

Enw Mary D Davies, Senotaff Abertawe

Senotaff Abetawe

Enw Mary D Davies, Senotaff Abertawe


Lilian Dove

Man geni: Caerdydd c.1889

Gwasanaeth: Nyrs

Nodiadau: Roedd Lilian Dove yn ferch i gyn-weinidog Eglwys Fethodistaidd Wesleaidd Roath Road, Caerdydd. Goroesodd suddo SS Osmanieh, pan fu Margaret Dorothy Roberts farw, ar 31ain Rhagfyr 1917. Yn ôl The Roath Road Roamer cafodd ei hachub ac nid oedd yn ymddangos ei bod fawr gwaeth wedi’r antur - yr oerfel, y sioc a’r ffrwydrad, heblaw ei bod wedi colli’i holl eiddo. Bu’n nyrsio yn Alexandria tan ddiwedd y Rhyfel. Gwybodaeth trwy garedigrwydd Archifdy Morgannwg (DWESA6).

Ffynonellau: https://archifaumorgannwg.wordpress.com/

Cyfeirnod: WaW0113


Gertrude Winifred Allan Dyer

Man geni: Casnewydd

Gwasanaeth: Gweithwraig, QMAAC

Marwolaeth: 1918-01-27, Achos anhysbys

Cofeb: Bedd yng Nghladdfa Christchurch, Casnewydd, Sir Fynwy

Nodiadau: 38 oed. Ar ei bedd dywedir i’r garreg gael ei chodi gan ei theulu a ‘Newport Women’s Liberal Association of which she was the secretary for 18 years’. Mae Comisiwn Rhyfel y Gymanwlad wedi gosod plac ar ei bedd hefyd. Ceir ei henw yn ogystal ar lyfr Rhestr Anrhydedd y Rhyfel Byd Cyntaf a gedwir yn Llyfrgell Gyfeirio Casnewydd.

Cyfeirnod: WaW0103

Bedd Gertrude Dyer, Claddfa Christchurch, Casnewydd

Bedd Gertrude Dyer

Bedd Gertrude Dyer, Claddfa Christchurch, Casnewydd

Enw Gertrude Dyer, Rhestr Anrhydedd y Rhyfel Byd Cyntaf, Casnewydd

Enw Gertrude Dyer

Enw Gertrude Dyer, Rhestr Anrhydedd y Rhyfel Byd Cyntaf, Casnewydd


Plac cofeb Comisiwn Rhyfel y GymanwladGertrude Dyer

Plac cofeb

Plac cofeb Comisiwn Rhyfel y GymanwladGertrude Dyer


Annie Mary Davies

Man geni: Abergele, Sir Ddinbych

Gwasanaeth: Nyrs, VAD

Cyfeirnod: WaW0181

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Annie Mary Davies

Cerdyn cofnod y Groes Goch

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Annie Mary Davies

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Annie Mary Davies (cefn)

Cerdyn cofnod y Groes Goch (cefn)

Cerdyn cofnod y Groes Goch ar gyfer Annie Mary Davies (cefn)



Grace Evans (later Nott/Nott yn ddiweddarach)

Man geni: Cymtydu

Gwasanaeth: Nyrs, 1914 - 1918

Marwolaeth: 1930-11-16, Johannesberg, Achos anhysbys

Cofeb: Plac, St Tysilio, Cwmtydu, Ceredigion

Nodiadau: Bu farw yn ol y plac o ganlyniad i wasanaethu’r rhyfel yn Nwyrain Affrica yn ystod y Rhyfel Mawr 1914-1918.

Ffynonellau: http://www.wwwmp.co.uk/ceredigion-war-memorials/

Cyfeirnod: WaW0014

Coflech i Grace Evans Eglwys Sant Tysilio, Cwmtydu

Eglwys Sant Tysilio Cwmtydu

Coflech i Grace Evans Eglwys Sant Tysilio, Cwmtydu


Annie M Evans

Gwasanaeth: Gweithwraig, QMAAC

Cyfeirnod: WaW0073


Mary Evans

Man geni: Trawsfynydd, 1890?

Gwasanaeth: Astudio Amaeth

Nodiadau: Roedd Mary Evans yn chwaer i’r bardd Hedd Wyn, Ellis Humphrey Evans. Roedd yn astudio yng Ngholeg Amaeth Madryn, ger Pwllheli. Mae’r llythyr hwn, a ysgrifennwyd yn Hydref 1917, yn gofyn am arian, yn trafod ei bywyd, ac yn mynegi hiraeth o golli’i diweddar frawd.

Cyfeirnod: WaW0097

Llythyr Mary Evans at ei rhieni 1

Llythyr Mary Evans 1

Llythyr Mary Evans at ei rhieni 1

Llythyr Mary Evans at ei rhieni 2

Llythyr Mary Evans 2

Llythyr Mary Evans at ei rhieni 2


Llythyr Mary Evans at ei rhieni 3

Llythyr Mary Evans 3

Llythyr Mary Evans at ei rhieni 3

Cyfieithiad i’r Saesneg o lythyr Mary Evans

Cyfieithiad i’r Saesneg o lythyr Mary Evans

Cyfieithiad i’r Saesneg o lythyr Mary Evans



Administration